Een heugelijke stemming vulde de raadzaal toen de gemeenteraadsfracties op donderdagavond 26 juni unaniem besloten om de Toekomstvisie voor Harkstede definitief te wijzigen. In plaats van de grootschalige dorpsvernieuwing die het college voorzag wordt eerst gestart met enkele deelprojecten. Van daaruit wordt in een nieuw participatietraject gekeken wat er verder mogelijk is.
De raad oordeelde dat er momenteel te weinig draagvlak is voor de ingrijpende dorpsvernieuwing die onder andere de mogelijke sloop van tientallen woningen zou betekenen. Ondanks werkgroepen, informatiebijeenkomsten en diverse communicatie vanuit de gemeente bleef de participatie beperkt tot een relatief kleine groep inwoners en is een groot deel van het dorp gemist. Vele inwoners schrokken dan ook toen zij de plannen voor het eerst te horen kregen eind oktober 2024 tijdens een algemene presentatie. “Hoe zou u zich voelen als u plotseling te horen zou krijgen dat uw woning mogelijk gesloopt wordt?”, aldus Jan Velthuis (GemeenteBelangen). De fractie was eerder al kritisch: ‘de gedwongen sloop moet eruit’. Sinds de presentatie is het dorp verdeeld geraakt met voorstanders en tegenstanders.
Raad kiest definitief nieuw participatietraject
Na twee commissievergaderingen (januari en juni) en een nieuwe informatiebijeenkomst in april kiest de raad nu definitief voor een nieuw participatietraject en een breder gedragen startpunt.
“De toekomstvisie is van groot belang voor Harkstede, maar we moeten er samen komen. Hier heeft een vertrouwensbreuk plaatsgevonden en de enige manier om dit te herstellen zijn garanties”, aldus Roshano Dewnarain (GroenLinks). In een amendement roepen de fracties unaniem het college op om:
- model A als startpunt te hanteren (het minst ingrijpende scenario);
- bij de verdere uitwerking van de plannen een onafhankelijke procesbegeleider of dorpsbouwmeester aan te stellen;
- een zorgvuldig en transparant participatieproces in te richten waarin inwoners, ondernemers, verenigingen en maatschappelijke partners van Harkstede en Scharmer actief betrokken worden;
- en dat bij alle vervolgbesluiten de gemeenteraad actief wordt geïnformeerd.
Sloop eruit en dorpscentrum blijft
Wat betekent model A? De mogelijke sloop is er uit en het dorpscentrum blijft voorlopig zoals het is. Dit betekent geen sloop of verplaatsing van het hertenkamp, Cosis, De Appelhof en overige woningen in dit zoekgebied. In een eerdere aanpassing was al besloten dat de sportaccommodaties voorlopig blijven op de huidige locatie. Wel zal de gemeente starten met de ontwikkeling van het landschapspark, de ecologische zone en het haventje. Hiervoor zou genoeg draagvlak zijn. Daarnaast geldt dat er grote consensus lijkt te zijn over de verplaatsing van de supermarkt naar de noordzijde van de Hoofdweg.
Het college reageerde inschikkelijk, in tegenstelling tot een week eerder, toen de wethouder nog een stevig pleidooi hield voor de toekomstvisie.
Dit is eigenlijk de tweede keer dat de raad deze keuze heeft gemaakt. Eerder gebeurde dit in januari toen het college om dezelfde reden unaniem werd teruggefloten. Alleen werden er toen weinig harde toezeggingen gedaan. Nu is er toch echt een knoop doorgehakt en is een volwaardig nieuw participatietraject vastgelegd in het amendement.
Raad pleit voor herstel van vertrouwen en organisch proces
“Elk plan heeft voor- en tegenstanders. Dat hoort bij democratie. Maar dit is niet goed gegaan. Veel inwoners voelen zich niet gehoord. Natuurlijk moeten we kijken naar de toekomst maar een plan als dit zorgt voor jarenlange verdeeldheid in een dorp. Dat moet je niet willen,” aldus Jan Velthuis, fractievoorzitter van Gemeentebelangen.
“Toon meer empathie, openheid en betrokkenheid en geef toezeggingen dat alle inwoners, ook in Scharmer, in het vervolg écht mogen meedenken. Alleen samen kunnen we mooie plannen voor Harkstede ontwikkelen en realiseren”, aldus Henk Flederus, raadslid voor de PvdA.
“Ik denk niet dat het de bedoeling was van de gemeente om over het dorp heen te walsen, maar het hele plan is denk ik te uitgebreid geweest en te zwart wit. Zo’n proces moet gefaseerd en organisch verlopen’, aldus Hans-Peter Palland (VVD).
Ruimte voor ambitie blijft
Wat betreft de raad sluit dit niet de deur voor ambities richting de toekomst. Enkel het startpunt is gewijzigd. Ook eerdere kritische insprekers lieten blijken dat ze open staan voor toekomstplannen.
Het belang van een toekomstvisie is inmiddels vaak onderstreept: Meerstad zal de komende tien a twintig jaar flink uitbreiden. Er worden zo’n 1500 tot 2000 nieuwe woningen bijgebouwd. Al deze nieuwe mensen zullen ook gebruik maken van de voorzieningen in Harkstede. Daarnaast geldt dat de gemeente Midden-Groningen zelf ook een woningopgave heeft. Ook in Harkstede zullen zo’n 200 nieuwe woningen komen. Een flinke groei dus. De gemeente wil dit vooral aangrijpen als kans om de voorzieningen in Harkstede op peil te houden en mogelijk uit te breiden: denk aan de supermarkt, winkels, horeca, sport en recreatiemogelijkheden, maar ook behoud van de tandartspraktijk, fysiotherapeut en huisartsenpraktijk. De gemeente wil een visie op deze toekomst ontwikkelen om zo goed mogelijk kansen te benutten.
Het is nu aan het college om een nieuw participatietraject in te richten waarin Harkstede en Scharmer breed betrokken worden. Daarnaast zal er van start worden gegaan met ontwikkelingen van het landschapspark, ecologische zone en havengebied. Voor dit proces zal een onafhankelijk procesbeleider of dorpsbouwmeester worden aangesteld.
Lees ook:
Toekomstvisie Harkstede mogelijk op de schop
Toekomstvisie Harkstede – Raad verdeeld
Raad bijgepraat over Toekomstvisie Harkstede
Nieuwe Toekomstvisie Harkstede
Toekomstvisie Harkstede – Terug naar de tekentafel
Minder draagvlak dan gedacht – Visie Harkstede
Toekomstvisie Harkstede – In gesprek met
