Onlangs presenteerde de gemeente de Lokale Economische Agenda. De agenda moet richting geven aan het economische beleid in de komende decennia. De gemeente wil aansturen op kwalitatieve groei en het stimuleren van brede welvaart. Ook benadrukt de gemeente de uitdagingen die er liggen, waaronder vergrijzing, toenemende schaarste van energie, water en ruimte en de noodzakelijke transities om tot een duurzame economie te komen. Oppositiepartijen wijzen erop dat de agenda nog weinig concreet is. Het college wil met de agenda vooral een start maken en richting geven aan de economische ontwikkeling in de komende bestuursperiodes.
Cijfers
Adviesbureau KplusV heeft in opdracht van de gemeente een sociaaleconomische analyse opgesteld van Midden-Groningen. De gemeente telt ruim 23 duizend arbeidsplaatsen. Sinds 2013 zijn er zo’n 1600 banen bij gekomen. De grootste groei was in de zorg (+1030 banen). De grootste daling was in de industrie (-560 banen) en landbouw (-245 banen). Desalniettemin blijven de laatste twee sectoren van groot belang in de gemeente. De industrie is goed voor ca. 22% van de banen (landelijk is dit 9%) en de landbouw voor 6% (landelijk 3%). Ook de zorg en de bouwsector zijn belangrijke sectoren in de gemeente.
Beroepsbevolking krimpt
De gemeente stelt dat binnen alle productiefactoren sprake is van schaarste. De belangrijkste is het tekort aan personeel. Als gevolg van vergrijzing krimpt de beroepsbevolking. Naar verwachting zal de potentiële beroepsbevolking in de provincie Groningen in de periode tot 2050 met 60 duizend mensen krimpen. Dit betekent dat de vijver aanzienlijk kleiner wordt. Dit betekent dat om economische groei te bereiken de arbeidsproductiviteit omhoog moet.
Ook het opleidingsniveau moet volgens de agenda omhoog. Zo’n 24% van de beroepsbevolking heeft geen startkwalificatie (een startkwalificatie is mbo 2, havo of vwo). Mensen zonder startkwalificatie hebben minder kansen op de arbeidsmarkt.
Een bijkomend probleem volgens de gemeente is het toenemende aantal ZZP’ers op de arbeidsmarkt. Het aantal werkgevers is in de laatste jaren nauwelijks toegenomen. Volgens de gemeente zijn juist deze grote bedrijven en werkgevers nodig om productiviteitsgroei en innovatie te bevorderen.
De sociaaleconomische analyse van KplusV kunt u hier inzien en de Lokale Economische Agenda hier.
Opgaven
De agenda benoemt vier opgaven: 1. Het mitigeren van schaarste door onder meer in te zetten op digitalisering en circulariteit 2. Het vormgeven van een betekenisvolle economie. 3. Het voorbereiden op een onzekere toekomst en 4. Het zorgen voor een aantrekkelijk ondernemers- en investeringsklimaat. De gemeente wil zich in het bijzonder richten op de industrie, landbouw en vrijetijdseconomie.
Middelen
De gemeente wijst naar diverse financieringsmogelijkheden, waaronder de jaarlijkse structurele investeringsruimte van 95 duizend euro voor economische ontwikkeling. Ook gelden voor de uitvoering van de bedrijventerreinenvisie en landbouwagenda komen wellicht in aanmerking.
Vooralsnog wil het college een beperkte hoeveelheid geld reserveren om een start te maken met de agenda. Daarna wil het college in periodes van vier jaar uitvoeringsagenda’s ontwikkelen. Bij deze uitvoeringsagenda’s zullen dan ook gepaste middelen moeten worden gereserveerd.
Reacties vanuit de raad
Hoewel het beleidsstuk doorgaat als hamerstuk kwamen er toch wat op- en aanmerkingen. Diverse oppositiepartijen gaven aan concrete doelstellingen te missen. ‘Maak doelstellingen meetbaar, tijdsgebonden en realistisch’, aldus Lars Van der Laan (D66).
Diverse fracties vroegen ook aandacht voor het investeren in onderwijs. Niet alleen moet het niveau omhoog, ook moeten er meer opleidingsmogelijkheden en leerwerkplekken worden ontwikkeld om jongeren aan de regio te binden.
GroenLinks vroeg pleitte voor sterkere duurzaamheidsdoelstellingen. ‘We leven in een wereld waarin de grenzen van de groei op allerlei terreinen merkbaar zijn. We moeten afstand nemen van groei als ideaal en radicaal inzetten op een systeem dat eerlijk is. De fractie van GroenLinks mist deze transitiestrategieën in de agenda’.
De wethouder was zuinig in haar beantwoording en veel bevredigende antwoorden op vragen kregen de fracties niet. Het document lijkt vooral een richtinggevend document te zijn. Een meer concrete invulling van de ambities alsook de financiële dekking ervan moeten nog volgen bij de uitvoeringsprogramma’s. Bepalend hierin zullen ook de verkiezingen in 2026 zijn en hoe het nieuwe college erin zal staan.
