Tijdens de raadscommissievergadering van 7 december 2023 werd in de gemeenteraad een flinke budgettaire kluif behandeld. De raad werd gevraagd om het Beleidsplan Wegen en Kunstwerken, dat gaat over het beheer en onderhoud van wegen en civiele kunstwerken, voor een periode van tien jaar vast te stellen en de begroting voor de periode 2024-2027 goed te keuren. Het gaat in totaal om een investering van ruim 30 miljoen euro. Veel geld, maar volgens alle partijen heel noodzakelijk.
Cijfers
De gemeente heeft in totaal 214 civiele kunstwerken in beheer en deelt daarnaast onderhoud voor 13 kunstwerken die in eigendom zijn van derden. Om de staat van civiele kunstwerken te beoordelen zijn er zes categorieën ontwikkeld. Veel van de kunstwerken verkeren in redelijke (75) tot goede (78) en zeer goede staat (4). Dan blijven er 41 civiele kunstwerken over die in matige (13), slechte (24) en zeer slechte (4) staat verkeren. Voor deze 41 kunstwerken is onderhoud of vervanging noodzakelijk. Het college doet een dringende oproep aan de raad om het extra geld ter beschikking te stellen. Civiele kunstwerken die in slechte staat verkeren kunnen leiden tot onveilige situaties en aansprakelijkheid bij ongevallen en schade.
Van het totaal hebben 13 bruggen een monumentale status, waarvan 4 rijksmonumenten. Daarnaast 34 bruggen aangemerkt als karakteristiek of als onderdeel van een beschermd dorpsgezicht.
Rekenkamerrapport
Op 28 september 2023 publiceerde de Rekenkamer een onderzoeksrapport over het beheer en onderhoud van civiele kunstwerken in de gemeente Midden-Groningen. Het betrof een verdiepend onderzoek. De Rekenkamer concludeerde destijds dat er nog geen sprake was van een actueel beleid, dat er systematisch inzicht ontbrak in het aantal civiele kunstwerken en welke technische en financiële kenmerken hierbij horen en dat de meerjarige financiële planning beperkt was.
Hoe heeft dit achterstallig onderhoud zo ver kunnen komen?
Deze vraag stelden verschillende raadsleden. Volgens Thea van der Veen (PvdA) is dit het gevolg geweest van gebrek aan prioritering bij de voormalige gemeenten. Voor de gemeentelijke herindeling waren de gemeenten klein en deze kosten in verhouding erg hoog. Deze zaken zijn vooruit geschoven. ‘Nu zijn we een grote gemeente en moeten we dit oppakken’, aldus Thea van der Veen. Wethouder Ploeger bevestigde dit. Ook is er volgens de wethouder destijds een grove misschatting gemaakt over het benodigde budget om achterstallig onderhoud aan te pakken. Te laag ingeschat.
De raad sprak onvrede uit over de huidige staat van sommige civiele kunstwerken, wegen en openbare ruimtes. ‘Het Slochterhaven-gebied is een voorbeeld van hoe we het niet willen’, aldus Marjolein Vulpes van de VVD. Vrijwel alle fracties waren positief over het plan zoals het er nu lag. Enkel Toine Fennis van D66 stelde dat het huidige plan niet ver genoeg ging en verzocht het college om nog meer investeringen te maken.
Extra geld
Het college vraagt dus fors meer geld voor het beheer en onderhoud van wegen en civiele kunstwerken. Het college stelt dat als deze investeringen niet worden gemaakt de achterstanden in onderhoud en beheer sterk zullen oplopen. Daarnaast geldt dat er door stijgende kosten en onzekerheid over economische ontwikkelingen risico is op toekomstige afwijkingen van investering- en exploitatiebudgetten.
De raad zal stemmen over het plan tijdens de raadsvergadering op 21 december.
