Tijdens de raadscommissievergadering op 21 maart werden prestatieafspraken tussen de gemeente, woningcorporaties en huurderorganisaties voor 2024 besproken. Het onderwerp werd geagendeerd door de PvdA. Fractievoorzitter Thea van der Veen bepleitte dat er te weinig ambitie uit het document sprak. De gemeente Midden-Groningen staat voor grote uitdagingen.
Diverse fractie uitten hun onvrede. Het zou allemaal te lang duren. ‘Dorpen hebben plannen klaar liggen, spring hier pro-actiever mee om’, aldus Gertjan Bruins (BBP). Thea van der Veen wilde vooral een creatieve brainstorm op gang brengen om gezamenlijk te zoeken naar alle mogelijke paden die kunnen worden bewandeld om het proces te versnellen. Over hoe het proces versneld kan worden was nog geen consensus. Moeten woningcorporaties meer dan 360 woningen bouwen of moet het wegkomen uit de particuliere sector? Wat kan gemeente doen om marktpartijen te verleiden tot bouwen? Wordt er ook ingezet op hoogbouw? In welke mate is doorstroom de oplossing om woningen vrij te spelen? Er werden vooral veel vragen gesteld.
Veelkoppig monster
Het woningtekort is een veelkoppig monster. Het gaat niet alleen om het tekort aan woningen, maar er moet daarnaast flink verduurzaamd worden. Veel sociale huurwoningen hebben nog lage energie-labels. Ondanks de investeringen moeten de woningen ook betaalbaar blijven voor de bestemde doelgroepen en worden huurstijgingen beperkt. Een volgende grote uitdaging betreft de vergrijzing en toenemende druk op de zorg, waardoor ouderen langer zelfstandig thuis wonen. Combinaties tussen wonen en zorg worden steeds belangrijker. Ook hier moeten investeringen worden gemaakt.
360 nieuwe woningen
De eerste grote uitdaging betreft het opschalen van het woningbestand. Midden-Groningen heeft de taak om tot 2030 in totaal 1250 nieuwe woningen te realiseren. Op basis van het woningmarktonderzoek uit 2022 wordt binnen dit aantal aangestuurd op 360 nieuwe sociale huurwoningen. Een flinke taak voor de woningcorporaties dus. Groninger Huis start in 2024 met de bouw van 28 sociale huurwoningen in de Vosholen en 6 woningen in Noordbroek. Daarnaast levert Groninger Huis 18 appartementen aan de Van Linschotenstraat in Hoogezand. Lefier levert daarbij 53 woningen op in Gorecht-West. Dat klinkt veelbelovend, maar tegelijkertijd worden in kader van de versterkingsopgave 76 woningen in Schildwolde en Slochteren gesloopt en wordt dit jaar in Noorderpark de sloop van 46 woningen voorbereid. Dit leidt er dus toe dat er op korte termijn nog een lichte krimp is in het woningbestand. In de jaren daarop staat er wel veel nieuwbouw op de planning. Voor de periode 2025-2028 wil Lefier 80 woningen slopen en 269 woningen bouwen. Groninger Huis wil in dezelfde periode 46 woningen slopen en 131 woningen bouwen. Woonzorg Nederland heeft geen sloop/nieuwbouwplannen.
Beschikbaarheid
In kader van ‘beschikbaarheid’ is er afgesproken dat de corporaties ’terughoudend’ zullen zijn de verkoop van woningen. Woningen die verkocht zullen worden dienen minimaal energielabel C te hebben en het gaat bij voorkeur om versnipperd bezit (woningen in Vve’s of in rijtjes die al deels verkocht zijn). Naast de bouw is ook de toekenning van woningen een belangrijk punt. De corporaties spreken af dat 70% van de beschikbare woningen worden toegekend aan reguliere woningzoekenden. De overige 30% is beschikbaar voor speciale doelgroepen waaronder mensen met urgentieverklaringen. Maximaal 15% van het woningbestand kan worden verhuurd aan mensen die hogere inkomens hebben.
Financiële positie corporaties
In juni 2023 schrijft het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening dat de financiële positie van woningcorporaties voldoende is om op korte termijn de nodige investeringen te maken qua bouw en verduurzaming. Echter, door stijgende bouwkosten en hogere rentes kunnen de woningcorporaties dit hoge investeringsniveau op middellange termijn niet volhouden. Om de corporaties meer financiële ruimte te bieden is daarom per 1 januari 2023 de verhuurdersheffing afgeschaft. Aan de andere kant hebben woningcorporaties in kader van ‘betaalbaarheid’ de huurstijgingen moeten beperken. Ook in Midden-Groningen richten de prestatieafspraken zich op een inperking van huurprijzen.
Personeelstekort
Volgens wethouder Offereins is het belangrijkste probleem het personeelskort. Er zouden voldoende subsidiestromen beschikbaar zijn om de gewenst doelstellingen te behalen. Echter alle gelden komen terecht bij dezelfde handen die het werk uiteindelijk moeten uitvoeren, aldus wethouder Offereins.
‘Meer creatieve oplossingen’
Volgens Thea van der Veen moet er gezocht worden naar meer creatieve oplossingen om investeringen en bouwprojecten van de grond te krijgen. ‘Wij zouden als gemeente bijvoorbeeld kunnen meefinancieren in de aankoop van gronden voor nieuwbouw. Op het gebied van personeelstekort zou de gemeente bouwbedrijven kunnen belonen als zij inwoners in de bijstand scholingstrajecten aanbieden.’ Er zijn mogelijkheden, alleen moeten we met zijn allen hier actief werk van maken’, aldus Thea van der Veen.
