De toekomst van het Gorechtpark staat ter discussie. De gemeente heeft een subsidieaanvraag ingediend bij het Rijk om een spoorwegtunnel bij Kropswolde te realiseren in combinatie met flink wat nieuwbouw in het Gorechtpark en Woldwijck-Zuid. De gemeente ziet vooral een goede kans om de woningbouw te versnellen. De gemeenteraad reageert verdeeld: sommigen zien kansen, anderen maken zich zorgen over het verlies van groen en het gebrek aan participatie.
Rijkssubsidie
Het Rijk wil de woningbouwopgave in Nederland versnellen. Hiervoor is 2,5 miljard euro aan subsidies beschikbaar gesteld voor infrastructurele projecten die woningbouw faciliteren. De gemeente Midden-Groningen zag kans om de woningbouw in Gorecht-West en Woldwijck-Zuid hierme te versnellen en de doorstroom van het verkeer meteen te verbeteren, twee belangrijke doelstellingen voor de komende jaren. De deadline voor het aanvragen van de subsidie was 31 augustus.
Het college ontdekte de subsidiemogelijkheid in de zomermaanden en besloot om de aanvraag alvast in te dienen, ondanks dat het niet met de raad besproken kon worden. Dit was tegen het zere been van enkele fracties. Hoewel er begrip was voor de deadline had het college volgens de raad de plannen toch moeten voorleggen, al dan niet via een raadsbrief. Diverse fracties hebben namelijk wel degelijk kanttekeningen bij de plannen.
De plannen
De aanvraag is in eerste plaats voor een ongelijkvloerse kruising (spoortunnel) tussen het treinspoor en de Woldweg bij Kropswolde. In het Masterplan Hoogezand-Sappemeer (2025) en het Mobiliteitsplan (2024) heeft de gemeente de doelstelling geformuleerd om de doorstroom van het verkeer rondom Hoogezand-Sappemeer te verbeteren. Op dit moment zijn er namelijk veel verkeersopstoppingen in het centrum van Hoogezand-Sappemeer. Al het verkeer gaat via de Kerkstraat en staat vervolgens stil bij de brug, de stoplichten en de spoorwegovergang. Dit probleem wordt in de toekomst met de komst van de Wunderline en Nedersaksenlijn alleen maar groter. De verwachtingen zijn dat er in de toekomst zo’n 18 tot 20 treinen per uur door Hoogezand-Sappemeer rijden. Er moet dus iets gebeuren.
De gemeente wil dat het verkeer vanaf de A7 meer gebruik maakt van afrit 40 Foxhol en afrit 42 Sappemeer en vervolgens de randweg om Hoogezand gebruikt, zodat de verkeersdruk in het centrum omlaag gaat. Kosten voor spoorwegtunnels zijn torenhoog en kan de gemeente onmogelijk zelf dragen. Subsidies vanuit het Rijk zijn dus nodig. Met de spoortunnel bij Kropswolde zou de doorstroom flink verbeterd kunnen worden (dat gezegd hebbende moet er volgens de VVD dan ook een oplossing worden gevonden voor de doorstroom aan de Rengersbrug die iets verderop ligt, anders verschuift de opstopping zich simpelweg).
(boven: randweg Hoogezand-Sappemeer / onder: woningbouw aangewezen gebieden. Bron: Document subsidieaanvraag gemeente)
De tweede doelstelling van de aanvraag is de versnelde woningbouw. De gemeente ziet een kans om de woningbouw in Gorecht-West, Woldwijck-Zuid en enkele vrijkomende locaties flink te versnellen. Het zou gaan om 150 nieuwe woningen in Gorecht-West (zie bovenstaande afbeelding), 180 nieuwe woningen in Woldwijck-Zuid en 175 nieuwe woningen op enkele vrijkomende locaties in Hoogezand-west. De focus is breed, met aandacht voor starters, gezinnen en senioren. De gemeente wil de woningen in de komende drie tot vijf jaar realiseren. Vanuit de Regiodeal Groningen Assen heeft de gemeente zich toegelegd op de doelstelling om voor 2030 een totaal van 1350 nieuwe woningen te realiseren. Deze plannen kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren.
Voorwaarden
De subsidie komt wel met randvoorwaarden. Als de gemeente de subsidie voor de spoortunnel ontvangt moet de gemeente daarnaast ook minimaal 200 woningen bouwen, moet de bouw binnen vijf jaar starten en moet het geheel binnen acht jaar afgerond zijn. Mede om deze reden voelde de raad zich voor het blok gezet en zetten diverse fracties hun hakken in het zand.
PvdA en CU kritisch
Thea Van der Veen, fractievoorzitter voor de PvdA, reageert kritisch op de plannen. Hoewel ook zij kansen ziet in deze Rijkssubsidies, begrijpt zij niet waarom de eerste keuze uitgaat naar deze locatie. Het Gorechtpark is een groen hart en ligt tussen twee woonwijken. ‘Het wordt volop gebruikt door omwonenden.’ Van der Veen vindt dat dit gekoesterd moet worden. ‘Door hier 175 nieuwe woningen te bouwen, al is het langs de randen van het park, verlies je heel wat groen en vrije ruimte.’
Nog belangrijker vindt Van der Veen de manier waarop het nu gaat. ‘We hebben dit onlangs nog in Harkstede gezien, dat ingrijpende plannen plotseling worden gepresenteerd en inwoners niet goed worden meegenomen. Nu zien we dit weer. De inwoners aan de Abraham Kuypersingel in Woldwijck-Zuid kijken nu uit op natuur. Als je hier woningen gaat bouwen, dan gaan die inwoners daar echt wel wat van vinden’, aldus Van der Veen.
Het college wijst naar het Masterplan Hoogezand-Sappemeer dat is vastgesteld op 5 juni dit jaar. Deze woningbouwlocaties zijn hierin namelijk opgenomen. Volgens het college wordt nu gewoon de daad bij het woord gevoegd, al dan niet iets sneller dan verwacht. Bovendien zijn de plannen nog niet in beton gegoten zijn. Er is nog ruimte voor participatie volgens de wethouder. Door de aanvraag in te dienen is er in ieder geval de mogelijk om plannen op te pakken.
De CU en PvdA zien ook financiële risico’s. De randvoorwaarden voor de subsidie zijn namelijk dat er minimaal 200 woningen gebouwd moeten worden en dat alles binnen acht jaar afgerond moet zijn. Dit is heel krap volgens de fracties en dus risicovol. Zo moet er een bestemmingswijziging komen voor het Gorechtpark. ‘Dan ben je zo al vier jaar verder’, aldus Van der Veen. Niels Joostens (CU): ‘Als je kijkt hoe lang een gemiddelde woningaanvraag duurt, een planologische procedure plus inspraak, dan is dit heel ambitieus en as het fout gaat en we realiseren het niet binnen de tijd, dan hebben we een scheur van negen miljoen euro aan de broek. Zo goed staan we er financieel niet voor’, aldus Joostens. Volgens Van der Veen het zou slimmer zijn om de subsidie in te zetten voor een ongelijkvloerse spoorwegovergang op de Kerkstraat in het centrum van Hoogezand-Sappemeer. Ook daar in het Stadshart is woningbouw hard nodig en liggen omgevingsplannen al klaar.
VVD wel over de streep
Hans-Peter Palland, raadslid voor de VVD: ‘Als wij als raad stemmen voor het Masterplan, dan zou het raar zijn als we niet voor de uitvoering zouden stemmen. Alleen zie je dat het met deze subsidie plotseling heel definitief wordt, terwijl zo’n masterplan nog heel hoogoven is. Op het moment dat je de subsidie aanvraagt hebt je vervolgens wel de verplichting om ook die tweehonderd woningen in dat gebied te bouwen. Maar nu we ook horen dat die woningen niet specifiek op die plek hoeven, dat heeft ons uiteindelijk over de streep getrokken. Maar we zitten er wel bovenop dat daar wel een goed participatietraject bij komt.’
College kreeg ook compliment
De raad was niet uitsluitend kritisch. Het college kreeg ook het compliment dat het zich assertief opstelt. Het college krijgt namelijk al lange tijd het verwijt (ook vanuit de kritische linkerhoek) niet proactief genoeg te zijn op het gebied van woningbouw. De doelstelling om voor 2030 zo’n 1350 woningen te bouwen is fors en om dit te halen moet er ook wel echt iets gebeuren. Deze plannen zouden hier dan ook flink aan kunnen bijdragen. Het college ziet dan ook vooral een hele goede kans die het graag wil benutten.
Voortgang
Rond oktober wordt duidelijk of de subsidie wordt toegekend. Als de subsidie wordt toegekend gelden de randvoorwaarden om binnen acht jaar het infrastructuurproject, inclusief minimaal 200 woningen, te realiseren. Volgens de wethouder kan de invulling van het plan nog worden uitgewerkt in samenspraak met de raad en inwoners.
Als het doorgang vind zal het wel een nieuw college zijn dat uitvoering moet geven aan dit plan.
