Harkstede – Hele dorp aan de slag met toekomst
Harkstede staat aan de start van een nieuw participatietraject voor de toekomstvisie 2050. Eerder dit jaar werd de toekomstvisie tweemaal afgekeurd door de raad bij gebrek aan draagvlak voor de plannen in het dorp. Het college heeft nu een nieuw traject opgezet met een onafhankelijke procesbegeleider.
Ditmaal moet het dorp breder betrokken worden. De bedoeling is dat de toekomstvisie eind 2026 klaar is.
HARKSTEDE – Harkstede staat aan de start van een nieuw participatietraject voor de toekomstvisie 2050. Eerder dit jaar werd de toekomstvisie tweemaal afgekeurd door de raad bij gebrek aan draagvlak voor de plannen in het dorp. Het college kreeg de opdracht om nieuw participatietraject op te zetten, hierbij het hele dorp mee te nemen en een onafhankelijke begeleider aan te stellen. De plannen voor dit proces werden op 13 november gepresenteerd tijdens een informatiebijeenkomst in het Huis van Cultuur en Bestuur.
Toekomstvisie Harkstede 2050 ketste tweemaal af
De toekomstvisie Harkstede is een omvangrijk plan met nieuwe woningbouw, natuur- en recreatiegebieden en een compleet nieuwe dorpscentrum. De visie is een antwoord op de uitbreiding van Meerstad. In Meerstad zullen de komende tien tot twintig jaar zo’n 1500 tot 2000 woningen worden bijgebouwd. Dit betekent een enorme groei in het gebied. Dit zal ook druk uitoefenen op de voorzieningen in Harkstede. De gemeente wil dus investeren in de voorzieningen in Harkstede. Tegelijkertijd ziet de gemeente kansen om Harkstede aantrekkelijker te maken en extra woningen te bouwen. Het plan werd op oktober 2024 gepresenteerd. Een groot deel van het dorp bleek echter niet op de hoogte te zijn en schrok van de plannen. Deze dorpsvernieuwing impliceert namelijk ook veel sloop van onder andere woningen om ruimte vrij te maken. In het halve jaar daarop is zodoende veel weerstand ontstaan en zijn de plannen tweemaal afgeketst in de gemeenteraad.
Lees ook: Geen sloop in Harkstede. Definitief nieuw traject
Nieuw traject
Het college heeft in opdracht van de gemeenteraad een nieuw participatietraject opgezet en Noordtij aangesteld als onafhankelijke procesbegeleider. De organisatie gaf eveneens een presentatie tijdens de informatiebijeenkomst. Volgens Noordtij is het participatietraject succesvol als alle stappen zorgvuldig zijn doorlopen, inwoners zich gezien en gehoord voelen, mensen hun inbreng herkennen in het uiteindelijke plan, er goede informatievoorziening heeft plaatsgevonden en de visie een positieve blik op de toekomst levert. Hieronder is schematisch te zien hoe het participatietraject zal verlopen, met algemene bijeenkomsten (groen), werkgroepsessies (paars) en de verwerking van inbreng vanuit het dorp in het ontwerp door het stedenbouwkundig bureau HKB.
(Links: Overzicht participatietraject – Presentatie 13 november 2025 – Noordtij. Rechts: Overzicht deelgebieden Toekomstvisie Harkstede 2050 – Presentatie 13 november – Gemeente Midden-Groningen)
Daarnaast is het plan opgedeeld in ‘deelgebieden’. Per deelgebied zal er een werkgroep met stakeholders en inwoners worden samengesteld. Hierboven is te zien in welke deelgebieden het plan wordt opgedeeld De gemeente wil een start maken met de vier noordelijke deelgebieden. Met het vijfde deelgebied (het dorpspark) wordt pas later gestart. Dit omdat hier veel weerstand tegen de plannen was. Een kritische kanttekening werd hier gemaakt door Niels Joostens, fractievoorzitter voor de CU: Door grote omstreden maatregelen op te knippen in kleinere stukjes kan weerstand namelijk bewust worden vermeden (de zogenoemde salami-techniek).
Twee gemeenteraden
Projectleider Jurrien De Jong legde uit dat in deze fase van de planvorming de gemeente Midden-Groningen samen optrekt met de gemeente Groningen. Het gaat hier namelijk om de ontwikkeling van een gebied over de gemeentegrenzen heen. Meerstad en Harkstede komen samen aan het nog uit te breiden Woldmeer te liggen en beiden woongebieden zullen gebruik maken van elkaars voorzieningen. De Jong drukte de raad dan ook op het hart om ruim te denken.
Het leidde wel tot vragen, want dit betekent namelijk ook gezamenlijke besluitvorming. Beide gemeenteraden zullen op bepaalde zaken goedkeuring moeten geven. Over hoe ver deze gezamenlijke besluitvorming zal reiken bleven wel vraagtekens bestaan. Enkele raadsleden vroegen expliciet verheldering op dit punt. De Jong gaf aan dat elke gemeente in principe over het eigen grondgebied gaat, maar dat sommige zaken, zoals bijvoorbeeld gedeelde sportvoorzieningen, in gezamenlijkheid moeten worden besloten. Zorgen in de raad over de machtsverhoudingen tussen de kleinere gemeente (Midden-Groningen) en de grotere gemeente (Groningen) leven er wel. De Jong benadrukte dat beide gemeenteraden evenveel inspraak hebben.
Verandering zal moeten komen in de uitvoering
Paula Van der Velde en Margreet Porrey, twee betrokken inwoners uit Harkstede en mede-oprichters van de actiegroep ‘Nee tegen sloopplannen in Harkstede’ volgen het traject nog altijd met aandacht. ‘Het wantrouwen door de eerdere mogelijke sloopplannen is nog niet weg.’
Zij hopen dat er voldoende energie wordt gestoken in het bereiken van de inwoners. ‘In de structuur van het participatietraject is in principe niets veranderd. De verandering zal moeten komen in het luisteren naar inwoners en voldoende tijd nemen voor het proces’.
Planning
Het participatietraject zal spoedig beginnen en zich uitstrekken over 2026. De bedoeling is dat de gemeenteraden eind volgend jaar beslissen over de definitieve toekomstvisie voor Harkstede.
