Tijdens de raadscommissievergadering op 14 maart werd er uitvoerig gesproken over het Centrumplan Muntendam. Het college vraagt groen licht vanuit de raad om te starten aan een voorlopig ontwerp. ‘Te voorbarig’, volgens enkele fracties die stellen dat er nog teveel onzekerheden zijn. Anderzijds wordt de wens om vooral knopen door te hakken en te beginnen breed gedeeld.
Heet hangijzer
Het Centrumplan Muntendam is een heet hangijzer in de gemeente. Het kent inmiddels een voorgeschiedenis van maar liefst 17 jaar. In 2007 zouden de eerste plannen zijn ontstaan voor de vernieuwing van het verouderde dorpscentrum. Frustraties vanuit het dorp over onduidelijkheden, wijzigingen van plannen, gebrek aan overeenstemming en slechte communicatie vanuit de gemeente vonden enkele jaren terug een hoogtepunt. Eerdere plannen die de gemeente formuleerde, waaronder het scholenplan in het centrum en de eerste schetsen voor het nieuwe dorpshuis, vonden weinig draagvlak. De toenemende weerstand vanuit het dorp heeft ertoe geleid dat de gemeente een andere koers is gaan varen.
Participatie en draagvlak
Het plan behelst het hele centrumgedeelte aan het Julianaplein en vereist de verhuizing van diverse partijen en verbouwing van diverse panden. Dit maakt dat er enorm veel belanghebbenden zijn in het hele proces. Participatie is dus essentieel.
Vorig jaar is een belangrijke stap gezet door de scholen los te koppelen van het centrumplan. Hoewel dit plan na lang wikken en wegen was goedgekeurd in de raad was er weerstand tegen dit plan vanuit het dorp en de betrokken scholen. De scholen worden nu samengebracht op locatie Ruitershorn.
Het college heeft afgelopen jaar ingezet op een uitgebreid participatietraject met een werkgroep uit Muntendam. Iedereen was welkom om aan te sluiten in de werkgroep en om deel te nemen aan de diverse inloopbijeenkomsten. De uitkomst van dit traject is een grove schets voor een gedeeltelijk plan dat voldoende draagvlak lijkt te hebben. De laatste plannen zijn in november 2023 gepresenteerd. De reacties waren zowel volgens het college als volgens belanghebbenden Harry en Harma Haan positief.
Het plan
Het plan bestaat uit drie delen. 1. Het dorpshuis De Menterne met diverse welzijnsfuncties. 2. De herontwikkeling van het voormalige gemeentehuis en 3. de bouw van nieuwe woningen. De plannen voor het dorpshuis zijn het verst gevorderd.
Dorpshuis De Menterne
Het dorpshuis De Menterne is het kloppende hart van de gemeenschap. Het koppel Harry en Harma Haan bestieren deze plek al bijna 22 jaar. De Menterne huisvest tal van maatschappelijke activiteiten en is een plek van samenkomst voor het dorp. Essentieel voor de belanghebbenden van De Menterne was dat het nieuwe pand ruimte zal bieden aan dezelfde activiteiten als dat het nu doet. Dit is volgens Harry en Harma de reden geweest waarom het dorp zo gekant was tegen de plannen van de gemeente om ook de scholen in het centrumplan op te nemen. Dit zou teveel van de ruimte hebben opgeslokt, waardoor er weinig ruimte zou overblijven voor het dorpshuis. Een volgend belangrijk punt voor het dorpshuis is het behoud van een grote keuken, zodat er catering kan worden blijven geleverd. In het plan zal het dorpshuis het pand delen met diverse welzijnsfuncties, waaronder het Maatschappelijk Activiteiten Centrum (MAC) en het gebiedsteam.
De sporthal De Menterne is in 2019 vernieuwd. Het aansluitende dorpshuis wordt waarschijnlijk ook vernieuwd. Volgens een onderzoek van Syplon zou verduurzaming van het oude pand erg duur zijn. Het advies is om het pand te slopen en te vervangen door nieuwbouw.
Het voormalige gemeentehuis
Het tweede onderdeel van het plan betreft de herontwikkeling van het voormalige gemeentehuis. Momenteel is in dit pand opvang Oekraieners geregeld. Deze regeling eindigt per mei dit jaar. Daarna is er geen bestemming voor het pand en staat het dus leeg.
De plannen zijn om het dorpshuis en het voormalige gemeentehuis op elkaar aan te laten sluiten, zodat er een doorloop ontstaat. Met betrekking tot de invulling van het pand wordt er nagedacht over medische diensten op de begane grond en appartementen op de eerste verdieping. Deze plannen zijn echter nog onzeker.
Woningbouw
De overige ruimte in het gebied (parkeerplaatsen, grasveld, deel van de panden) wordt bestemd voor ca. 20 grondgebonden woningen met aansluitende parkeermogelijkheden. Met het oog op de woningopgave binnen de gemeente werden deze plannen positief ontvangen in de raad.
Grondruil Brands Bouw BV
Een heel belangrijk punt binnen deze woningbouw betreft de samenwerking tussen de gemeente en Brands Bouw BV. De ontwikkelaar is eigenaar van een deel van de gronden. Het andere deel is in handen van de gemeente. De verdeling tussen deze gronden loopt door elkaar en belemmert de ontwikkeling van de plannen. Er wordt dus toegewerkt naar een grondruil, waardoor Brands de woningbouw zou kunnen ontwikkelen en de gemeente het dorpshuis onder handen kan nemen. Momenteel ligt er een concept voor een intentieverklaring klaar tussen beide partijen. Volgens wethouder Drenth zien de onderhandelingen er positief uit. Na het ondertekenen van de intentieverklaring moet er worden toegewerkt naar een samenwerkingsovereenkomst. Het hele proces heeft dus nog wel wat voeten in de aarde.
Huisartsenpraktijk
De huisartsenpraktijk is een belangrijke partij in het gebied en plannen voor de praktijk om mee te verhuizen in dit bestemmingsplan hangen in de lucht. De huisartsenpraktijk hoeft in principe helemaal niets. Zij kunnen blijven zitten waar ze zitten. Echter, wordt er wel nagedacht over een mogelijk scenario waarin de huisartsen en ook de apotheek een nieuwe locatie krijgen in het voormalige gemeentehuis. Mevrouw De Wijk, huisarts in Muntendam, had zich aangemeld als inspreker. Zij uitte haar frustratie over het jarenlange gebrek aan communicatie en duidelijkheid. Het is duidelijk dat ook hier ingezet zal moeten worden op communicatie en samenwerking.
Beklemrecht voormalig gemeentehuis
Een volgend risico dat afgevangen moet worden betreft een beklemrecht dat rust op het voormalige gemeentehuis. Volgens het college is de kans dat er door de eigenaar een claim wordt gelegd op het pand uiterst klein. Echter, het is een risico dat juridisch afgedekt moet worden. Het zou namelijk de voortgang kunnen belemmeren.
Alle stukjes op hun plek
Enkele onderdelen van het plan zijn afhankelijk van elkaar. Zo is het essentieel dat de grondruil slaagt, zodat het dorpshuis vernieuwd kan worden en de woningen kunnen worden ontwikkeld. Ook is het belangrijk dat er duidelijkheid ontstaat over de eventuele herlocalisering van de huisartsenpraktijk en apotheek om invulling te kunnen aan het voormalige gemeentehuis, een proces dat dan ook weer afhankelijk is van de afwikkeling van het beklemrecht. Zo is het hele plan dus een delicaat proces waarbij alle stukjes op hun plek dienen te vallen.
Meer zekerheid voor groen licht
Volgens sommige fracties zijn de onzekerheden nog te groot. Niels Joostens (CU) en Anja van Duren (PvdA) geven aan meer zekerheid te willen voordat hun fracties instemmen met het voorliggende plan tijdens de eerstvolgende raadsvergadering op 4 april.
Wethouder Drenth heeft toegezegd enkele belangrijke vragen (o.a. met betrekking tot het beklemrecht) uiterlijk schriftelijk te beantwoorden op 1 april. Ook was de verwachting volgens de wethouder dat de intentieverklaring op korte termijn ondertekend zou zijn. Deze zaken zouden meer zekerheid geven aan dit plan.
“Schop in de grond”
Niet alle fracties waren kritisch. Hendrik Loots (GBMG) sprak zich zeer positief uit over het plan. Hij gaf complimenten aan het huidige college voor de inzet en de samenwerking met de werkgroep in Muntendam. Ook volgens Kor Hoving (BBP) was het vooral tijd om te beginnen. ‘Het college vraagt niet veel van ons, enkel om akkoord te gaan met de start richting een voorlopig ontwerp’, oftewel: ‘Schop in de grond’.
Tijdens de eerstvolgende raadsvergadering op 4 april zal de gemeenteraad al dan niet instemmen met dit raadsvoorstel.
